W nasze ręce trafiła płyta główna ASRock Z790 PG-ITX/TB4 na chipsecie Z790. Jej premiera miała miejsce w październiku 2022 roku. Jest to obecnie jeden z ciekawszych i tańszych modeli płyt mini-ITX na wspomnianym chipsecie. Producent zadbał o dobrej jakości sekcję zasilania, chłodzenie najważniejszych podzespołów, wzmocnienie złączy itp. oraz obsługę procesorów Alder Lake-S i Raptor Lake-S.
ASRock Z790 PG-ITX/TB4 – budowa oraz wyposażenie
Co oferuje nam chipset Z790? Najważniejszą sprawą jest oczywiście pełne wsparcie dla podkręcania procesorów i pamięci. Jest to chipset ze najwyższej półki, oferujący spore możliwości. Układ zapewnia obsługę do 38 szybkich linii wejścia/wyjścia, w tym 20 linii PCIe 4.0, 8 linii PCIe 3.0 i 5 portów USB 3.2 2×2 (20G) oraz Intel Killer Wi-Fi 6E (Gig+). Nie można także zapomnieć o obsłudze do 8 portów SATA 6 Gb/s i konfiguracji RAID 0/15/10.
Specyfikacja naszej płyty głównej:
- Chipset: Intel Z790;
- Socket: LGA 1700;
- Obsługiwane procesory: Alder Lake-S i Raptor Lake-S;
- Format płyty: mini-ITX;
- Ilość slotów pamięci: 2 x DDR5;
- Maksymalna ilość pamięci: 64 GB;
- Maksymalne taktowanie pamięci: 7000+ MHz (OC);
- Karta sieciowa: 2.5 Gigabit LAN Killer E3100X;
- WiFi: Intel Wi-Fi 6E AX1675 (802.11ax) kompatybilna z technologią MU-MIMO;
- Kodek dźwiękowy: Nahimic Audio z kodekiem Realtek ALC40820;
- RAID: Tak (0/1/5/10);
- 2 x PCI-Express 4.0 x16;
- 3 x SATA 6.0 Gb/s;
- 3 x złącze M.2 – zostały umieszczone po obu stronach płyty głównej;
- 5 x wtyczki wentylatorów;
- 6 x USB 3.2 Gen 2 Typu A;
- 2 x USB 3.2 Gen 2 Typu C;
- 2 x USB 3.2 Gen 1;
- 2 x USB 3.1 Gen1;
- 2 x Thunderbolt 4 SUB 4 Typu C;
Zacznijmy od opakowania, które prezentuje się wyśmienicie. ASRock zachował kolorystykę swoich pudełek na płyty główne, czyli czarno-granatowe odcienie. Samo pudełko jest wykonane z porządnej grubej tektury.
W pudełku z płytą główną otrzymujemy instrukcję obsługi (polecamy ją przeczytać), 4 kable SATA, zestawy śrubek M.2, termopady do dysków M.2, antenę bezprzewodową, rzep do spinania okablowania, kartkę widokówkę, naklejkę z logiem ASRock.
Płyta główna ASRock Z790 PG-ITX/TB4 wyposażona została w 12-fazową sekcję zasilania. Składa się z solidnych komponentów i zapewnia płynny przesył mocy do procesora. Producent zamontował dławiki o mocy 105A Klasy Premium, które nawet trzykrotnie lepiej saturują napięcie, dostarczając stabilne i wzmocnione zasilanie Vcore do płyty głównej.
Konstrukcja Dr.MOS wykorzystuje najnowszą technologię SPS (Smart Power Stage). Jest ona zoptymalizowana pod kątem monitorowania prądu i temperatury każdej z faz, dzięki czemu dostarcza bardziej płynne i czyste zasilanie do procesora, zwiększając jego wydajność i możliwości OC. 10-warstwowa płytka PCB zapewnia stabilne przesyłanie zasilania, co przekłada się na dobrą wydajność energetyczną. Skorzystają na tym zarówno overclockerzy, gamerzy jak i entuzjaści komputerowi.
Przygotowano dedykowane złącze do podłączenia chłodzenia procesora, a także umieszczono dwa osobne wejścia dla wentylatorów oraz pompy chłodzenia wodnego. Nie zabrakło także złącza do podświetlenia RGB LED oraz ARGB. Za odpowiednie sterowanie wentylatorami odpowiada oprogramowanie Phantom Gaming Tuning, które monitoruje również sekcję zasilania, procesor itp.
Laminat ASRock Z790 PG-ITX/TB4 jest koloru czarnego. Sloty na pamięci RAM, wtyczki zasilania oraz porty SATA są również czarne. Złącza na pamięci RAM wspierają moduły DDR5 o wielkości do 96 GB i maksymalnym taktowaniu 7000+ MHz.
Na płycie wzmocniono złącze PCI-Express. Dzięki temu mamy pewność, że ciężkie karty graficzne nie uszkodzą przez przypadek złącza. Producent nie zapomniał o fanach multimediów. Na pokładzie ASRock Z790 PG-ITX/TB4 zamontowano system Nahimic Audio z kodekiem Realtek ALC40820.
Jeżeli chodzi o pamięci masowe, to możemy podłączyć aż 3 dyski M.2. Na przodzie płyty znajduje się jedno złącze ze specjalnym radiatorem. Z tyłu natomiast mamy dwa dodatkowe złącza. Prócz tego producent zamieścił 3 porty SATA 6 Gb/s.
Tył płyty głównej jest całkowicie zabudowany, ze zintegrowanym panelem osłonowym na porty. W środku zamontowano wentylator, który schładza sekcję zasilania. Niestety, ale jest on dość irytujący ze względu na wydawane dźwięki.
Na tylnym panelu ASRock Z790 PG-ITX/TB4 znajdziemy: Display Port 1.4, HDMI, 4 x USB 3.2 Gen2 Typu A, USB 4.0 Thunderbolt 4 Typu C, USB 3.2 Gen1 Typu A, RJ-45 LAN, przycisk Clear CMOS, wyjście optyczne SPDIF oraz złącza HD Audio.
Oprogramowanie
UEFI
Uproszczone menu główne, w którym znajdują się najbardziej potrzebne informacje.
Wybieramy język BIOSu z rozwijanej listy.
Zakładka Main
Uproszczone menu główne można przełączyć na zaawansowane, które pozwoli na dokładniejsze dostrojenie podzespołów.
Zakładka OC Tweaker
Narzędzie do podkręcania pamięci RAM oraz procesora. Pamięci i procesor można skonfigurować w najdrobniejszych szczegółach.
Menu główne
DRAM Configuration
CPU Configuration
Voltage Configuration
Zakładka Advanced
Zakładka Advanced umożliwia nam dostrojenie wbudowanych funkcji w poszczególne podzespoły oraz zapoznanie się z dokładną ich konfiguracją.
Menu główne
CPU Configuration
Chipset Configuration
Storage Configuration
NVMe Configuration
Intel Thunderbolt
ACPI Configuration
USB Configuration
Trusted Computing
Zakładka Tool
Zakładka Tool pozwala na skonfigurowanie oświetlenia RGB z użyciem aplikacji Polychrome RGB, wyczyszczenie dysku SSD, zainstalowanie sterowników oraz flashowanie BIOSu płyty głównej.
Menu główne
ASRock Polychrome RGB
SSD Secure Erase Tool
NVME Sanitization Tool
Zakładka HW Monitor
Zakładka HW Monitor pozwala na monitoring podzespołów. Zobaczymy temperatury, prędkości wentylatorów oraz napięcia. Wbudowano także obszerny tuning wentylatorów.
Menu główne
Tuning wentylatorów
Zakładka Security
Zakładka Security umożliwia skonfigurowanie zabezpieczeń na płycie głównej.
Menu główne
Zakładka Boot
Zakładka Boot pozwala na dostosowanie menu bootowania oraz jakie urządzenia mają być ładowane.
Menu główne
Zakładka Exit
Zakładka Exit pozwala zapisanie dokonanych zmian, wgranie już istniejących profili, a także porzucenie konfiguracji.
Menu główne
ASRock Polychrome RGB
Jest to specjalnie zaprojektowane oprogramowanie do stworzenia własnego oświetlenia RGB. Mamy możliwość dostosowania koloru, obszaru, efektu świetlnego i wzoru. Możemy tym sterować z poziomu BIOSu lub systemu operacyjnego.
Niestety, ale z nieznanej nam przyczyny nie byliśmy w stanie uruchomić świecenia diód LED. Były one poprawnie wykrywane, ale nie było żadnej odpowiedzi. Postaramy się dać aktualizację w artykule w tej kwestii.
Phantom Gaming Tuning
Jest to narzędzie do zarządzania podzespołami w systemie operacyjnym. Możemy wybrać tryb pracy komputera, podkręcić podzespoły, przeprowadzić tuning wentylatorów, zobaczyć informacje o podzespołach, czy wymusić uruchamianie razem ze startem systemu operacyjnego.
Podkręcanie
Płyta ASRock Z790 PG-ITX/TB4 zapewnia rozbudowane opcje podkręcania podzespołów. Mówimy tutaj o procesorze oraz pamięciach operacyjnych. Specjalna sekcja AI Tweeker w UEFI zawiera wiele ustawień, które pozwolą dobrać odpowiednie parametry dla naszych podzespołów.
Taktowanie pamięci RAM
Pamięci RAM Patriot Viper Venom 2×8 GB DDR5 5600 MHz udało się nam podkręcić do wartości 5600 MHz na napięciu 1.25 V. Opóźnienia dobrane zostały według domyślnego profilu XMP oraz własnych ustawień:
Polecamy nasz test pamięci na tej płycie głównej: Patriot Viper Venom DDR5 2×8 GB 5600 MHz – recenzja pamięci.
Taktowanie procesora
Płyta główna umożliwia zaawansowane podkręcanie procesora, z wykorzystaniem wszystkich dostępnych ustawień. Ze względu na to, że mamy na stanie jednostkę Intel Core i5-12400F, nie byliśmy w stanie sprawdzić możliwości. Pamiętajmy również, że efekty podkręcania zależą od tego, jaki procesor się nam trafi.
Podłączone podzespoły na płycie głównej
Tak się prezentują założone podzespoły na płycie głównej. Rozłożenie poszczególnych elementów uznajemy za 7/10. Dostęp do zasilania 8-pinowego procesora jest w miarę dobry i warto przed podłączeniem płyty głównej sprawdzić, czy będziemy mieli dostęp. Złącza dla RGB i wentylatorów znajdują się w takim miejscu, że zalecamy podłączać wszystko przy wyjętej płycie głównej. Potem możemy mieć spore utrudnienia w obudowie. Dyski M.2 na tyle płyty głównej także należy dokładniej zmierzyć, czy z radiatorami nie będą się stykały z tyłem obudowy lub innymi podzespołami.
Mamy nadzieję, że pomoże to Wam przy wyborze sprzętu do Waszego komputera.
Podsumowanie
Czas na podsumowanie naszej recenzji. Z płytą główną ASRock Z790 PG-ITX/TB4 mieliśmy okazję się zapoznać całkiem długi okres. Wystarczyło to nam na zrobienie rzetelnego artykułu plus wyłapanie wielu aspektów.
Zacznijmy od opakowania, które jest całkiem przyjemne w odbiorze. W porównaniu do innych producentów wypada przyzwoicie. Nie mamy się do czego przyczepić.
Kultura pracy i temperatury są też dobre. Pod dużym obciążeniem nie zauważyliśmy, aby cokolwiek się mocno przegrzewało. Jedyny minus za kiepskiej jakości wentylator chłodzący na sekcji zasilania. Jak się porządnie rozpędzi, to słychać go najbardziej z całego osprzętowania.
Czas na kompatybilność podzespołów. Przed składaniem należy się dokładnie zapoznać z: pamięciami RAM, chłodzeniem do procesora, kartą graficzną oraz dyskiem M.2. Jeżeli dobierzemy któreś z nich źle, to potem czeka nas kłopotliwa wymiana, a tego przecież nie chcemy. Najbezpieczniej jest się zwrócić do specjalistów, np. do nas, którzy doradzą.
A jak z ceną? W momencie pisania recenzji waha się ona między 1700 – 2700 zł w zależności od sklepu. Sądzimy, że 1500 zł byłoby idealne na tego typu sprzęt. Jeżeli tylko producent bardziej dopracuje oprogramowanie Phantom Gaming Tuning to wtedy możemy mówić o 1700 zł 🙂
Zalety:
- Wsparcie dla pamięci DDR5;
- Dobrze chłodzona sekcja zasilania;
- Zintegrowany panel złączy wejścia/wyjścia;
- Ciekawa kolorystyka;
- Wbudowane sterowniki do karty sieciowej, co umożliwia szybsze pobranie sterowników;
- Rozbudowany BIOS/UEFI z wieloma opcjami do tuningu komputera;
- Dwa dodatkowe złącza na dyski M.2 z tyłu płyty głównej.
Wady:
- Głośny wentylator w sekcji chłodzenia VRM;
- Oprogramowanie Phantom Gaming Tuning do zarządzania płytą mogłoby być bardziej rozbudowane;
- Cena.
Za udostępnienie płyty głównej ASRock Z790 PG-ITX/TB4 dziękujemy polskiemu oddziałowi firmy ASRock.
