Do naszej redakcji zawitał dysk SSD — Samsung 860 QVO 1 TB od firmy Samsung. Jest to dysk oparty na kościach QLC V-NAND (Quad-Level Cell), czyli autorskiej technologii. Komórki pamięci ułożone są w tzw. kształcie piramidy z mikroskopijnymi kanałami. Warto tutaj także wspomnieć o interfejsie Toggle DDR 4.0, który odpowiada za szybkość wymiany danych między nośnikiem a pamięcią. Czy zatem warto nadal interesować się nośnikami na interfejsie SATA? Wszak systematycznie wzrasta zainteresowanie modelami M.2, a dyski talerzowe powoli są wypierane z rynku. Wprowadzenie pamięci QLC po raz pierwszy przez firmę Intel w modelu Intel 660p może w przyszłości spowodować obniżenie ceny podstawowych nośników. Aczkolwiek od grudnia 2019 roku cena wszystkich dysków SSD malej w zawrotnym tempie.
Sama technologia QLC to po prostu chęć zmniejszenia kosztów produkcji przez samych producentów. Rozwiązanie pozwala na zapisanie aż 4 bitów w jednej komórce. Już wprowadzenie pamięci TLC było dużym skokiem naprzód i bardzo mocno obniżyło ceny dysków SSD. Mogły one zadomowić się na rynku i wypierać powoli rozwiązania talerzowe. Dodatkowo zwiększała się ich pojemność – ze 120 GB do zawrotnych 2 TB. I o ile, kiedy SSD i pojemności 512 GB kosztował prawie 1000 zł, to teraz możemy go dostać poniżej 300 zł. Obecnie 3D TLC jest dojrzałym tworem i dominuje praktycznie w całym segmencie konsumenckim. Dodatkowo można już nawet myśleć o braku konieczności zaopatrywania się w nośniki talerzowe, jako magazyny danych. A trend ten ma jeszcze bardziej spotęgować wspomniane QLC.
Samsung 860 QVO 1 TB wykorzystuje autorskie 64-warstwowe kości QLC V-NAND (V-NAND v4). Współpracują one z ośmiokanałowym kontrolerem Samsung MJX, który jest dostępny w nośnikach Samsung 860 EVO i Samsung 860 PRO. Ilość pamięci podręcznej wynosi 1024 MB LPDDR4. Mamy dostępne trzy warianty pojemnościowe: 1 TB, 2 TB i 4 TB. Maksymalna prędkość odczytu sekwencyjnego wynosi 550 MB/s, natomiast zapisu sekwencyjnego 520 MB/s. W przypadku IOPS 4K mamy wartości 96 000 / 89 000. Ilość cyklu zapisu/odczytu wynosi tylko 1000, w porównaniu do 3000 przy TLC.
Warto tutaj także wspomnieć o dwóch buforach: statycznym i dynamiczny. Pierwszy ma rozmiar 6 GB, a drugi 36 GB. Mają one przyspieszać transfery na małych i średnich plikach. Ich zapełnienie wiąże się z drastycznym spadkiem wydajności. Wspierane są następujące technologie: szyfrowanie AES i TCG Opal 2.0. Mamy również 1 500 000 miliona godzin bezawaryjnej pracy, 360 TB zapisu danych i 3-letnią gwarancję producenta (do limitu TBW).
| Pojemność | 1 TB | 2 TB | 4 TB |
| Kontroler | Samsung MJX | ||
| NAND Flash | 64-warstwowe kości QLC V-NAND | ||
| Interfejs | SATA 6 Gb/s | ||
| Rozmiar | 100 x 69,85 x 6,8 mm | ||
| Odczyt sekwencyjny | 550 MB/s | 550 MB/s | 550 GB/s |
| Zapis sekwencyjny | 520 MB/s | 520 MB/s | 520 GB/s |
| Losowy odczyt IOPS | 96 000 | 97 000 | 600,000 |
| Losowy zapis IOPS | 89 000 | 89 000 | 600,000 |
| TBW | 360 TB | 720 TB | 1440 TB |
| Pobór mocy | < 900 mW (?) | ||
| DRAM Buffer | 1024 MB | 2048 MB | 4096 MB |
| Gwarancja | 3 lata | ||
Wygląd dysku
Nasz dysk przyjechał w takim oto opakowaniu. Wygląda ono bardzo schludnie i zawiera wszystkie niezbędne dla użytkownika informacje.
Pamięci schowane są w obudowie z tworzywa sztucznego. Ma ono gładką strukturę, która niestety zbiera odciski palców. Po obu stronach oraz od spodu mamy otwory do mocowania dysku w obudowie lub szynie.
Z tyłu znajduje się naklejka informacyjna. Dysk waży zaledwie 62 gramy, a wymiary to 100 x 69,85 x 6,8 mm. Nośnik może pracować w temperaturach od 0 °C do 70 °C i jest odporny na wstrząsy o sile 1500 G/0,5 ms.
Procedura testowa
Wszystkie testy dysku Samsung 860 QVO 1 TB wykonywaliśmy na komputerze z zainstalowanym systemem operacyjnym Windows 10 Home 64-bit w wersji October 2018 Update. Pobrane były najnowsze aktualizacje oraz zainstalowaliśmy najbardziej podstawowe oprogramowanie:
- Steam z kilkoma grami
- Przeglądarka Firefox
- Sterowniki systemowe oraz do karty graficznej
- Oprogramowanie płyty głównej
Dysk SSD był wpięty w port M.2 i pracował na swoich domyślnych ustawieniach. Jeżeli posiadaliśmy dysk SSD na interfejsie SATA, to był on wpięty w porty SATA 6 Gb/s.
Każdy test powtarzany był minimum 3 razy i z tego wyliczana była średnia. Jeżeli zachodziły jakiekolwiek anomalie w wynikach, to test powtarzany był do około 10 razy i z tego staraliśmy się wybrać średnią. Odrzucane były najbardziej skrajne wartości.
Oto użyte oprogramowanie:
- AS SSD 2.0.6821.41776
- HWInfo 6.0
- 7-zip 18.06
- Plik MKV – film Tears of Steel w wersji 4K o rozmiarze 6.23 GB
- Gra DOOM w najnowszej wersji na Steam
- Gra Dead Island w najnowszej wersji na Steam
Do mierzenia temperatury dysku używaliśmy dostarczonego przez producenta oprogramowania oraz HWInfo. Pozwoliło to na w miarę precyzyjne zapisanie wyników.
Platforma testowa
| Model | Dostawca | |
|---|---|---|
| Procesor |  AMD Ryzen 7 2700X @ 4.1 GHz |
 |
| Płyta główna |  BIOSTAR RACING X370GTN |
|
| Karta graficzna |  Zotac GeForce GTX 1060 3GB AMP! Edition |
|
| Pamięć RAM |  Patriot Viper Steel 2×8 GB DDR4 4000 MHz |
 |
| Dysk twardy |  Samsung 860 QVO 1 TB |
 |
| Zasilacz |  be quiet! SFX L Power 500 W |
|
| System operacyjny |  Windows 10 Home 64 bity |
|
Testy
AS SSD Benchmark
AS SSD Benchmark to program pozwalający na sprawdzenie wydajności dysków SSD poprzez wykonywanie analizy pracy urządzenia z wykorzystaniem różnych próbek.
Czas kopiowania 7 GB pliku binarnego
Przygotowaliśmy 7 GB plik binarny, który następnie został skopiowany do innej lokalizacji.
Pakowanie pliku 7 GB do archiwum
7 GB plik binarny został spakowany do archiwum ZIP. Aby zminimalizować wpływ procesora do minimum, użyliśmy 0% kompresji. Wykorzystywane były wszystkie dostępne wątki procesora. Czas mierzyliśmy od momentu wciśnięcia klawisza zaczynającego.
Rozpakowywanie archiwum z 7 GB plikiem
7 GB plik binarny został spakowany do archiwum ZIP. Następnie mierzyliśmy czas jego rozpakowywania od momentu wciśnięcia klawisza zaczynającego.
Czas kopiowania dużej ilości plików (30 GB)
Przygotowaliśmy paczkę z różnymi wielkościami plików. Znajdują się one w jednym katalogu — od małych, ważących ledwie kilka kB, aż po pliki większe, których rozmiar przekraczał kilka gigabajtów. Nasz test ma w zamierzeniach symulować standardowe kopiowanie na dysku.
Instalacja gry Dead Island z kopii zapasowej na Steam
Stworzyliśmy kopię zapasową gry Dead Island na tym samym dysku. Następnie skasowaliśmy grę i przywróciliśmy ją z kopii. Czas mierzony był od wciśnięcia przycisku zatwierdzającego zadanie.
Wielozadaniowość
W tym teście robimy dwie operacje jednocześnie: kopiujemy plik z filmem MKV o wadze 6.2 GB oraz instalujemy grę Dead Island z kopii zapasowej Steam. Test sprawdza, jak dysk radzi sobie z kilkoma zadaniami jednocześnie.
Wczytywanie rozgrywki w grze DOOM — mapa Odlewnia
Uruchomiliśmy grę w trybie Vulkan. Następnie mierzyliśmy czas wczytywania od momentu wybrania mapy.
Podsumowanie testów Samsung 860 QVO
Samsung mocno zakorzenił się w świadomości wielu osób, jako producent dysków SSD. Wcześniej firma produkowała dyski HDD, ale nie miała aż takiego potencjału, jak Seagate czy WD. Wersja na kościach QLC dołączyła do rodziny TLC, z dyskami Samsung 860 PRO i 860 EVO. One również dostępne są na interfejsie SATA w 2.5 calowym rozmiarze.
Samsung SSD 860 QVO radzi sobie całkiem nieźle w testach syntetycznych, co widzimy po wykresach. Zapis i odczyt są zbliżone do nośnika SanDisk Ultra 3D SSD 1 TB, a czasami nawet go wyprzedzają. Kopiowanie pliku 7 GB, czy wczytywanie rozgrywki DOOM jest również na przyzwoitym poziomie.
Kłopoty zaczynają się w momencie pakowania 7 GB pliku, kiedy to prędkość drastycznie spada. To samo dzieje się przy rozpakowaniu, instalacji gry Dead Island, czy kopiowaniu dużej ilości plików (30 GB). Wtedy bufor pamięci podręcznej bardzo szybko się zapełnia. A pamiętajmy, że podstawowy wynosi 1 GB, natomiast ten TurboWrite aż 40 GB. I pewnie dlatego najmniejsza wersja w ofercie to 1 TB. Mniejsze rozmiary dysków nie dawałyby rady.
A jak wypada kwestia wydajności przy zapełnieniu powyżej 60 GB? W syntetykach nie wypada to tak źle, ale w innych testach wydajność zwalniała. Już proste kopiowanie 7 GB ukazało problemy z prędkością – transfer wynosił między 30 – 60 MB/s.
Na koniec omówmy temperatury. Najmniejsza zanotowana przez nas wynosi 29 °C, a największa to 52 °C. Czyli nawet przy dużym obciążeniu nie powinno być problemów z przegrzewaniem się urządzenia.
Pora przejść do werdyktu. Patrząc po cenie za 1 TB, nośnik ten jest słabo opłacalny. Zważywszy na fakt, że za około 80 zł więcej możemy już kupić dysk SanDisk Ultra 3D SSD 1 TB, którego wydajność jest aż nader zadowalająca. A pamiętajmy, że nośników 1 TB w niższych cenach i podobnej wydajności jest dość dużo obecnie na rynku. Mowa tutaj o ADATA SU800 1 TB, Patriot P200 1 TB, czy Crucial BX500 960 GB. Samsung 860 QVO ma więc bardzo trudny orzech do zgryzienia, bo w obecnej cenie około 500 zł nośnik ten jest nieopłacalny w zakupie.
Zalety:
- Kości pamięci QLC V-NAND
- Dobrej jakości kontroler
- Niskie temperatury pracy
- Wysokie współczynniki TBW oraz MTBF
- Lekka waga oraz ładna obudowa
Wady:
- Anomalie przy wielu testach kopiowania
- Szybko zapełniający się bufor pamięci
- Dysk zwalnia po zapełnieniu w 60%
- 3 lata gwarancji
- Cena w stosunku do oferowanych możliwości
Za wypożyczenie sprzętu dziękujemy polskiemu oddziałowi firmy Samsung.
