Na rynku istnieje wiele rodzajów pamięci masowych. Te najpopularniejsze to obecnie dyski twarde – talerzowe oraz dyski SSD, czyli na pamięciach półprzewodnikowych. Pierwsze z nich wiodły prym na rynku komputerów osobistych przez bardzo długi okres czasu. Jednakże w momencie wprowadzenia technologii pamięci półprzewodnikowych trend zaczął się odwracać. I tak, po około 10 latach dyski SSD można powiedzieć, że na dobre zadomowiły się już w naszych komputerach.
Od wielu lat pojawiają się nowe modele, a producenci próbują co chwilę czymś nas zaskoczyć. W przypadku dysków HDD, taką nowinką jest nowa technologia HAMR, która ma pozwalać na produkowanie dysków o pojemnościach od 20 TB do nawet 50 TB. Dyski SSD na SATA muszą się zadowolić ograniczeniami interfejsu 6 Gb/s, ale dobry kontroler i pamięci to podstawa. Dyski SSD M.2 na interfejsie NVMe są ograniczone przez specyfikację PCI Express 3.0 oraz PCI Express 4.0. O ile w tym pierwszym przypadku już doszliśmy do granic możliwości, o tyle w PCIe 4.0 ma jeszcze troszę zapasu. I tutaj tak samo dużą rolę odgrywają kontroler oraz pamięci.
Jaki zatem wybrać dysk na dane i gry? W co warto inwestować? To postaramy się przedstawić w teście skupiając się na trzech rodzajach dysków: HDD, SSD i NVMe. Dla uproszczenia nomenklatura przedstawia się następująco:
HDD – dysk twardy talerzowy na interfejsie SATA 3 Gb/s
SSD – dysk SSD na kościach 3D TLC NAND i interfejsie SATA 6 Gb/s
NVMe – dysk SSD na kościach 3D TLC NAND i interfejsie NVMe 1.3
Dzięki temu będziemy mogli łatwiej operować na krótkich słowach w całym naszym tekście.
Głównym minusem rozwiązań opartych na kościach NAND jest ich cena. Mimo wszystko, za model SSD 1 TB musimy nadal zapłacić minimum 500 zł, natomiast za dysk HDD 1 TB jedynie około 175 zł. Różnica jest zatem diametralna i na korzyść wydawałoby się, dysków talerzowych. Jednak diabeł tkwi w szczegółach i o tym dokładniej opowiemy już w podsumowaniu.
Bohaterowie dzisiejszej recenzji
Na bohaterów dzisiejszej recenzji wybraliśmy następujące modele dysków:
| HDD – 2.5-calowy WD Black 750 GB | |
|---|---|
| Pojemność | 750 GB |
| Kontroler | N/A |
| Interfejs | SATA 3 Gb/s |
| Rozmiar | 100,2 x 69,85 x 9,5 mm |
| Waga | 115 gramów |
| Rozmiar bufora | 16 MB |
| SSD – 2.5-calowy SanDisk Ultra 3D SSD 1 TB | |
|---|---|
| Pojemność | 1 TB |
| Kontroler | Marvell 88SS1074 |
| NAND Flash | 3D TLC NAND |
| Interfejs | SATA 6 Gb/s |
| Rozmiar | 100,5 x 69,5 x 7 mm |
| Odczyt sekwencyjny | 560 MB/s |
| Zapis sekwencyjny | 530 MB/s |
| Losowy odczyt IOPS | 95 000 |
| Losowy zapis IOPS | 81 000 |
| TBW | 400 TB |
| Waga | 53 gramy |
| DRAM Buffer | Micron 1 GB DDR3L-1600 |
| Gwarancja | 5 lat |
| NVMe – dysk M.2 ADATA XPG Gammix S11 480 GB | |
|---|---|
| Kontroler | SM2262 |
| NAND Flash | 3D TLC NAND |
| Szybkość odczytu sekwencyjnego (ATTO) | 3050 MB/s |
| Szybkość zapisu sekwencyjnego (ATTO) | 1700 MB/s |
| Szybkość odczytu sekwencyjnego (CDM QD32) | 3150 MB/s |
| Szybkość zapisu sekwencyjnego (CDM QD32) | 1700 MB/s |
| Szybkość odczytu sekwencyjnego (AS SSD) | 2500 MB/s |
| Szybkość zapisu sekwencyjnego (AS SSD) | 1600 MB/s |
| Losowy odczyt danych 4K | 310000 IOPS |
| Losowy zapis danych 4K | 280000 IOPS |
| TBW | 320 TB |
| Waga | 11 gramów |
Procedura testowa
Wszystkie testy dysków wykonywaliśmy na komputerze z zainstalowanym systemem operacyjnym Windows 10 Home 64-bit w wersji Update 1909. Pobrane były najnowsze aktualizacje oraz zainstalowaliśmy najbardziej podstawowe oprogramowanie:
- Steam z grą Kingdom Come: Deliverance
- Przeglądarka Firefox
- Sterowniki systemowe oraz do karty graficznej
- Oprogramowanie płyty głównej
- AS SSD 2.0.6821.41776
- HWInfo 6.0
Dysk NVMe był wpięty w port M.2 i pracował na swoich domyślnych ustawieniach. Dyski SSD i HDD były wpięte w porty SATA 6 Gb/s.
Każdy test powtarzany był minimum 3 razy i z tego wyliczana była średnia. Jeżeli zachodziły jakiekolwiek anomalie w wynikach, test był powtarzany do około 10 razy i z tego staraliśmy się wybrać średnią. Odrzucane były najbardziej skrajne wartości.
Do mierzenia temperatury dysku używaliśmy oprogramowania HWInfo.
Specyfikacja platformy testowej
| Model | Dostawca | |
|---|---|---|
| Procesor |  AMD Ryzen 7 2700X |
 |
| Płyta główna |  ASUS ROG STRIX X370-I Gaming |
|
| Karta graficzna |  Zotac GeForce GTX 1060 3GB AMP! Edition |
|
| Pamięć RAM |  Patriot Viper Steel 2×8 GB DDR4 4000 MHz |
 |
| Zasilacz |  be Quiet! SFX L Power 500 W |
|
| System operacyjny |  Windows 10 Home 64 bity |
|
Benchmarki
AS SSD Benchmark
AS SSD Benchmark to program pozwalający na sprawdzenie wydajności dysków SSD poprzez wykonywanie analizy pracy urządzenia z wykorzystaniem różnych próbek.
Czas kopiowania 7 GB pliku binarnego
Przygotowaliśmy 7 GB plik binarny, który następnie został skopiowany do innej lokalizacji.
Czas kopiowania dużej ilości plików (30 GB)
Przygotowaliśmy paczkę z różnymi wielkościami plików. Znajdują się one w jednym katalogu — od małych, ważących ledwie kilka kB, aż po pliki większe, których rozmiar przekraczał kilka gigabajtów. Nasz test ma w zamierzeniach symulować standardowe kopiowanie na dysku.
Instalacja gry Kingdom Come: Deliverance z kopii zapasowej na Steam
Stworzyliśmy kopię zapasową gry Kingdom Come: Deliverance na tym samym dysku, a następnie skasowaliśmy grę i przywróciliśmy ją z kopii. Czas mierzony był od wciśnięcia przycisku zatwierdzającego zadanie.
Wczytywanie mapy w grze Kingdom Come: Deliverance
Uruchomiliśmy grę Kingdom Come: Deliverance. Następnie zmierzyliśmy czas wczytywania się jednej z map, którą zapisaliśmy.
Podsumowanie
Czas na wnioski. Jaki wybrać zatem dysk na dane i gry? Odpowiedź na to nie jest jednoznaczna. Z jednej strony wiele osób patrzy na kwestię ceny, z drugiej na pojemność, a z trzeciej na wydajność. Każdy z tych trzech parametrów ma znaczenie i warto go brać pod uwagę przy wyborze odpowiedniego dysku.
Kiedy wybrać HDD?
Tego typu dysk najlepiej jest wybrać w momencie, jeżeli:
- trzymamy na nim jedynie pliki multimedialne typu wideo lub muzyka,
- przechowujemy archiwum z plikami, do którego zaglądamy sporadycznie,
- służy nam, jako kopia zapasowa na dane z głównego dysku.
Kiedy wybrać SSD?
Tego typu dysk najlepiej jest wybrać w momencie, jeżeli:
- chcemy trzymać dużą liczbę gier i w nie grać,
- często sięgamy do plików, które wykorzystujemy,
- podręczny magazyn danych, jeżeli dysk M.2 jest za mały na ich przechowywanie.
Kiedy wybrać M.2?
Tego typu dysk najlepiej jest wybrać w momencie, jeżeli:
- potrzebujemy szybkiego dostępu do wszystkich plików,
- lubimy, jak gry wczytują się nam bardzo szybko,
- często wykonujemy prace, wymagające dużego odczytu lub zapisu danych,
- mamy duży budżet na tego typu dysk.
